تحریفات عاشورا چه بود؟

کارشناسان از تحریفات تاریخی آثار عاشورایی می‌گویند/

صحتی‌ سردرودی: تحریفات واقعه کربلا متاسفانه همچنان ترویج و تالیف می‌شود/ منابع تاریخی درباره تحریفات عاشورایی چه می‌گویند؟(متن کامل را در ادامه مطلب بخوانید)

خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)- دهه نخست از ماه محرم‌الحرام، با شهادت مظلومانه امام حسین (ع) و 72 تن از یاران ایشان در نینوا همراه است؛ واقعه‌ای که پس از گذشت‌ قرن‌ها، هنوز انگیزه‌ای برای تالیف کتاب از سوی پژوهشگران محسوب می‌شود. یکی از عمده مسائل مهم در تالیفات و پژوهش‌ها تحریفاتی است که از سوی برخی محققان در آثار آنها صورت می‌گیرد. حجت‌الاسلام محمد صحتی سردرودی، از جمله عاشورا‌پژوهانی است که اعتقاد دارد، تحریفات خواسته و ناخواسته در این هزار و سیصد و اندی سال درباره واقعه کربلا نمود پیدا کرده است و متاسفانه پس از رد این تحریفات از سوی برخی محققان، هنوز در میان برخی تبلیغ و ترویج می‌شود.
 
تحریف از زمان تولد تا شهادت سالار شهیدان

حجت‌الاسلام محمد صحتی سرد‌رودی گفت: بحث درباره شهادت امام حسین (ع)، از جمله مباحث گسترده‌ای است که متاسفانه تحریفات تاریخی بسیاری خواسته و ناخواسته در این هزار و سیصد و اندی سال درباره واقعه کربلا به وجود آمده است. این تحریفات از زمان ولادت امام حسین (ع) تا هنگام شهادت حضرت سید‌الشهدا (ع) را در برمی‌گیرد.

این محقق و عاشورا‌پژوه با اشاره به این که یکی از تحریفات چشمگیر درباره زندگی و شهادت امام حسین (ع)، درباره زمان ولادت ایشان به وقوع پیوسته است، اظهار کرد: راویان وابسته به بنی‌امیه، زمان ولادت امام حسین (ع)، را قرن ششم تا هشتم تخمین زده و  آن را در منابع خود ذکر کرده‌اند، تا با این اقدام، ثابت کنند، امام حسین (ع) در زمان مرگ پیامبر (ص) سه سال بیشتر نداشته و نمی‌تواند حدیثی از حضرت محمد (ص) را نقل کند، در حالی‌که منابع شیعی نشان می‌دهد، تاریخ تولد امام حسین (ع)، سال سوم هجری قمری است.

وی با تاکید با بر این نکته که، پس از گذشت بیش از هزار سال، هنوز تحریفات صورت گرفته درباره امام حسین (ع)، تبلیغ و ترویج می‌شود، گفت: در این مجال قصد دارم، به سه تحریف بزرگ صورت گرفته در واقعه کربلا بپردازم. نخستین انحراف تاریخی چشمگیر، «مصادره اموال کاروانیان» از سوی امام حسین (ع) است.  این موضوع انحرافی نخستین‌بار از سوی ابی‌مخنف در «تاریخ طبری» آمده است.

این پژوهشگر دینی ادامه داد: ابی‌مخنف، اعتقاد دارد، امام حسین (ع) در راه رسیدن به کربلا، دو بار جلو کاروانی را گرفته و اجازه نداده تا به مقصد برسند و اموال آنها را مصادره کرده است. این انحراف تاریخی که در «تاریخ طبری» آمده است، برای تبرئه کردن یزید و سپاه دشمن، پس از عاشورا بوده تا نشان دهد، امام حسین (ع) به دلیل برهم زدن امنیت به شهادت رسیده است. این امر، یکی از بزرگترین تحریفات است که من و سایر محققان به کَرات آن را رد کرده‌ایم، اما متاسفانه، این تحریف در متون جدید هم توجیه شده که شگفت‌آور است.

 صحتی یادآور شد: سید بحرالعلوم در کتاب «علم رجال» این اظهار نظر ابی‌مخنف در «تاریخ طبری» را رد کرده است. وی اعتقاد دارد، این قصه ساخته و پرداخته بنی‌امیه و سُنی‌مذهبان است و در آن غرض‌ورزی‌های سیاسی دیده می‌شود.
 
ازدواج امام حسین(ع) با شهربانو صحت تاریخی ندارد

صاحب کتاب «تحریف‌شناسی عاشورا و تاریخ امام حسین (ع)» ادامه داد: دیگر تحریف تاریخی صورت گرفته درباره واقعه کربلا و زندگی امام حسین (ع)، ازدواج ایشان با شهربانو، دختر یزدگرد است. منابع تاریخی نشان می‌دهد این ازدواج هیچ‌وقت در زندگی امام حسین (ع)، روی نداده است. متاسفانه این تحریف نیز در میان سایر تحریفات، رد شده اما هنوز بر سر زبان‌هاست. موضوع ازدواج امام حسین (ع) با شهربانو، دختر پادشاه ایران، نخستین‌بار در کتاب «الکافی» و از سوی «رازی کُلینی» عنوان شده است. کُلینی، اعتقاد دارد، امام حسین (ع) با شهربانو ازدواج کرده و امام سجاد (ع)، نیز از این بانو، به دنیا آمده، با این فرض، تمام امامان معصوم (ع)، دارای نژادی ایرانی هستند. این امر می‌تواند مایه مسرت ایرانی‌ها باشد، اما نمی‌توان این تحریف را واقعه‌ای صحیح دانست.

 وی اظهار کرد: «ابن‌عنبه» در کتاب «عمدة الطالب فی انساب ابی‌طالب»، موضوع ازدواج حضرت سیدالشهدا (ع) را با شهربانو رد کرده است. در دهه 30 و 40 شمسی نیز استاد محمدابراهیم آیتی در کتاب «تاریخ اسلام» به بررسی این موضوع پرداخت و وی نیز آن را منکر شد. شهید علامه مرتضی مطهری در کتاب «خدمات متقابل ایران و اسلام»، ازدواج امام حسین (ع) با شهربانو را رد کرد، همچنین مرحوم استاد علامه سید جعفر شهیدی نیز در کتاب «زندگانی علی‌بن‌حسین (ع)» موضوع این ازدواج را رد کرده است. متاسفانه هنوز این موضوع در منابر و تالیفات تبلیغ می‌شود و بسیاری از سخنرانان و مولفان به آن دامن می‌زنند.
 
سر به محمل کوبیدن حضرت زینب (س) و درستی آن در منابع تاریخی

صحتی در ادامه گفت‌و‌گو با ایبنا، به سومین تحریف صورت گرفته در واقعه کربلا پرداخت و گفت: موضوع «سر به محمل کوبیدن حضرت زینب (س)» دیگر تحریفی است که می‌توان به آن اشاره کرد. شیخ عباس قمی در ایام جوانی خود کتابی در مقتل‌خوانی با عنوان «نفس المهموم» نوشت که در آن به این موضوع اشاره کرد. اما در آخرین تالیف خود به نام «منتهی‌الامال» موضوع سر به محمل کوبیدن حضرت زینب (س) را منکر شد و در رد این مساله به پیدا نکردن سند درباره این موضوع اشاره کرده و نوشته است که عقیله بنی‌هاشم، اجل از این موضوعات بودند که پیشانی و سر خود را به محمل بکوبند و حضرت زینب (س)، از جمله بردبارترین و فرزانه‌ترین زنان عالم است که صبرش ازاین موضوعات فراتر بوده، در عین‌حال نباید این نکته را فراموش کرد که، اهل بیت امام حسین (ع) به اسارت گرفته شده بودند و عموما «محمل» برای افراد خاص استفاده می‌شود. تنها سند غیر‌قابل معتبر درباره حمل اهل‌بیت (ع)، بر محمل، در میان روایان وابسته به بنی‌امیه دیده می‌شود زیرا آنها با این روایت در صدد بودند تا رفتار خود با اسراء را همراه با رأفت نشان دهند.

وی افزود: درباره سر به محمل کوبیدن حضرت زینب (س)، به این موضوع اشاره فراوان شده است، که امام سجاد (ع)، انجام این کار را از سوی حضرت زینب (س)، دیدند و چون ایشان را از انجام این کار منع نکردند، جائز است که جوانان امروزه قمه‌زنی کنند و عزاداری‌های خشونت‌بار انجام دهند که این نوع عزاداری نیز به دلیل تحریفاتی است که در این واقعه صورت گرفته است.